türk islam devletleri konu anlatımı

Mon Ex S Est Inscrit Sur Un Site De Rencontre. BlogKonu Anlatımı YazılarıYKSTarihTürklerin İslamiyet'i Kabulü ve İlk Türk İslam DevletleriTürk İslam Devletleri Ders Notları & Konu Anlatımı Kunduz ekibi olarak, alanında uzman eğitmenlerimizin de desteğiyle, her konuda mutlaka görmen gereken ipuçlarını, formülleri, ders notlarını senin için derliyoruz! Bu yazımızda Türk İslam Devletleri , İlk Türk İslam Devletleri konusuna ait soruları çözerken işine yarayacağını düşündüğümüz ipuçları yer alıyor. Bu notlar Kunduz eğitmeni Büşra hoca tarafından hazırlanmıştır. Umarız bu notlar sana yardımcı olur. İyi okumalar! Türk İslam Devletleri Türk – Arap İlişkileri Özeti Hz. Ömer döneminde Horasan’ın fethedilmesi ile ilk kez Türkler ve Müslümanlar komşu Osman döneminde bir Türk topluluğu olan Hazarlar ile Belencer Savaşı Savaşı ile Müslüman devleti olan Emeviler ile Türgişler Arap olmayanlara karşı ayrımcı tavrına zıt olarak Abbasi devletinde hoşgörü politikası yer almıştı. Abbasilerin hoşgörü politikası sonucu Türkler ve Müslümanların ilişkileri gelişmiş ve Türkler Müslüman olmuşlardır. Mısır’da Kurulan Türk İslam Devletleri KOD TEMA TolunoğullarıEyyubilerMemlüklerAkşitler Mısır’da kurulan ilk Türk devletidir. Bir tevaif-i mülük Tolunoğlu Ahmet’tir. Başkenti Fustat şimdi ki adıyla Kahire’ adı verilen hastanaler önemli eserleri Tolunoğlu Ahmet Cami’ tarafından yıkılmışlardır. Mısır’da kurulan 2. Türk-İslam devletidir. Tevaif-i mülük Muhammed bin Togaç’ Mekke ve Medine hakim olan ilk Türk-İslam tarafından , Abbasilere karşı olarak Şiiliğin yayılımı güçlendirilmesi için Daru’l Hikme’yi açmışlardır. Mısır’da Fatimiler’i yıkarak kurulan 3. Türk İslam Selahattin Eyyübi’ Hittin Savaşı’nda Haçlılardan Kudüs’ü almışlardır. Eyyübilerin Kudüs’ü fethi 3. Haçlı seferlerine sebep olmuştur. İslam sancaktarlığı yapmışlardır. Askeri anlamda güçlü komutanlara tarafından yıkılmışlardır. Aybeg tarafından 1250’de Mısır’da kurulmuştur. Ed Devletü’t Türkiye olarak ve Haçlılar ile savaşmışlardır. Moğollar’ı yenen ilk Türk İslam devletidir. Moğollar’ı yendikleri savaşlar; Ayn-ı Calut, Elbistan, Humus halifesini korumuşlardır ve halifelik sultanlık makamlarını ayrı diğer Türk devletlerinin aksine Kut anlayışını benimsememiştir. Bunu Memlüklerde her emirin hükümdar olabilmesinden anlayabiliriz. 1. Selim Mercidabık ve Ridaniye Savaşlarında Memlükleri yenmiştir. Karahanlılar Orta Asya’da kurulan ilk Türk İslam Devletidir. Kurucusu Kutluk Bilge Kül Kadir Han’dır ancak farklı boyların birleşmesi ile kurulmuştur. Bu durum boylar federasyonu olduğunu gösterir. Başkenti Karabalgasun-Ordubalık’ Buğra Han Döneminde İslamiyeti kabul etmişlerdir. Saltuk .buğra Han El Mürahit El Gazi unvanını parlak dönemi Yusuf Kadir Han ile ittifak yaparak Samaoğullarını ve Batı olarak ikiye ayrılmışlardır. İlig Hanlar ve Afrasyapoğulları olarak Karahitay, Batısına Harzemşah son vermiştir. Gazneliler Yeminiler ve Sebükteginiler olarak da kurucusu Alp Tigin’ çekirdeğini Kalaç Türkleri oluşturu. En önemli hükümdarları Gazneli Mahmut’tur ve Türklerdeki hakan , han gibi unvanlar yerine sultan unvanını almıştır. Hindistan’a İslamiyet’i götürmek amacıyla 17 sefer düzenlemiştir. Şiilere karşı Abbasi halifesi döneminde Nesa, Serahs ve Dandanakan savaşları yapılmıştır. Gazneliler bu savaşta Büyük Selçuklu Devleti’ne savaşlarda Hüsrev Melik’in esir düşmesi ile devletleri yerlisi Gurlular tarafından devlete son eserleri arasında Biruni’nin Asar’ül Bakiyesi’si ve Utbi’nin Tarihi Yemin-i vardır. Büyük Selçuklu Devleti Oğuzların Kınık kolu tarafından Bey İran’da Cend şehrinde İslamiyet’i kabul Arsaln Yabgu’nun Gazneli Mahmut tarafından öldürülmesi ile Tuğrul ve Çağrı Bey devletin başına Bey Anadolu’ya keşif amaçlı seferler Dandanakan Savaşı ile Büyük Selçuklu Devleti resmen Bizans Pasinler Savaşı yapılmıştır. Bu savaş ile ilk Türk-Ermeni ilişkileri Bey şiilere karşı Abbasi halifesini Bey doğu’nun ve Batı’nın sultanı unvanını Selçuklu Devleti’nin ilk medresesi Tuğrul Bey tarafından kurulmuştur. Büyük Selçuklu Devleti Hükümdarı Sultan Alparslan Ermeni Vaspuragan’dan Ani Kalesi feth fetihlerin babası ve İslam ülkelerinin sultanı unvanını Malazgirt Savaşında Bizans’ı yenmiştir. bu savaş ile Türkler Anadolu’ya giriş yapmıştır ve Türkiye tarihi Alparslan döneminde Anadolu’nun Türkleşme ve İslamlaşma süreci dönemde kılıç hakkı olarak isimlendirilen beylikler kurulmuştur. Büyük Selçuklu Devleti Hükümdarı Melik Şah Büyük Selçuklu Devleti’ne en parlak dönemini ve Kudüs’ü almış, Batıniler ile mücadele Melikşah döneminde Ömer Hayyam Celali takvimi Melikşah’a en ünlü veziri Nizamü’l Mülk’ ölümü taht kavgalarını başlatmıştır. Büyük Selçuklu Devleti’nin Zayıflaması ve Yıkılması Melikşah’ın oğulları arasındaki taht kavgaları, 1141 Katvan Savaşındaki yenilgi, Oğuz İsyanı ve Batınilik sebepleri ile Büyük Selçuklu Devleti Selçuklunun Zayıflamasıyla doğan devlet ve atabeylikler-DevletIrak-HorasanKırman SelçukluSuriye SelçukluAnadolu Selçuklu-AtabeyliklerSalgurİldenizBeg-TeginBörilerZengiler Diğer Devletler HarzemşahlarAkkoyunlarKarakoyunlarTimur DevletiBabürşahlarMoğol Devleti 1. Beylikler SaltuklarMengüceklerDanişmentlilerÇaka BeyliğiArtuklularİnançoğullarıİnaloğullarıÇabukoğullarıDilmaçoğullarıAhlatşahlarTanrıvermiş 2. Beylikler Saltuklular Erzurum Kurulan ilk beylikMengücekler Erzincan Divriği Ulucamii önemli eserlerindenDanişmentliler Sivas Yağıbasan Medresesi önemli eserlerdenÇaka Beyliği İzmir İlk denizci Türk beyliğiArtuklulkar Mardin El Cezeri , Malabadi Köprüsü önemli eserlerdenİnançoğulları Denizliİnaloğulları DiyarbakırÇubukoğulları ElazığDilmaçoğulları BitlisAhlatşahlar BitlisTanrıvermiş İzmir Anadolu Selçuklu Devleti Kurucusu Kutalmış Süleyman Şah’tır1077 tarihinde İZnik’te ile mücadelelerle Marmara kıyısını ile Dragos Antlaşması Kılıçarslan 1. Haçlı seferinde İznik’ten Konya’ya Savaşında haçlıları Kılıçarslan Çaka Beyliğine son Mesud 2. Haçlı Seferinde Haçlıları Mesud devrinde ilk bakır para kez bu dönemde Anadolu Türkiye olarak anıldı. Anadolu Selçuklu Devleti Yükselme Dönemi 2. Beylikler Osmanoğulları BilecikKaramanoğulları KonyaGermiyanoğulları KütahyaKaresioğulları Balıkesir – ÇanakkaleHamitoğulları Isparta- AntalyaAydınoğulları Aydın, Tire, Efes, İzmirMenteşeoğulları Muğla, Fethiye, SökeSaruhanoğulları ManisaCanderoğulları Kastamonu-SinopDulkadiroğulları Maraş- ElbistanRamazanoğulları AdanaEretna Beyliği Ankara-Sivas-KayseriKadı Burhanettin Ankara- SivasEşrefoğulları BeyşehirTacedinoğulları Samsun – Bafra – Ordu İlk Türk Devletlerinde Kültür ve Medeniyet Devlet Yönetimi Türk İslam devletlerinde ülke hanedanın ortak anlayışı sürdürülmektedir. Karahanlılar’da han,hakan, kağan,ilig , buğra; Büyük Selçuklularda melik, emiri sultan-ı azam, Anadolu Selçuklularda keykubat, keykavus, keyhüsrev, şah unvanları sembolleri, otağ, tıraz, tuğ, nevbet, sikke, hilat, menşur, hutbe okutmak, asa vb. eğitimi için atabeylik sistemi kullanılmıştır. Türk İslam Devletlerinde Hukuk Sistemi Hukuk şeri hukuk ve örfi hukuk olarak ikiye ayrılırdı. Şeri hukuk davalarına kadılar, örfi hukuk davalarına emir-i dad bakardı. Kadıların en büyüğüne Kadı’ül Kudat denirdir. Askeri davalara Kadı’ül Leşker bakardı. Sosyal ve Ekonomik Yaşam Toplumsal sınıflaşma göçebeler, köylüler ve şehirliler olarak tarım ve ticaret ile ile beraber kervansaraylar bedesten isimli çarşılar Teşkilatı sosyal hayatı ve ticareti Sinop ve Suğdak’ta deniz ticareti Selçuklu devletinde ilk kez devlet sigortacılığı Mesud ilk bakır, 2. Kılıçarslan gümüş ve altın para bastırmışltır. ORDUGuleman-ı Saray Doğrudan sultana bağlı, maaşlı askerlerHassa ordusu Maaşlı merkez ordusu , Sultana bağlı ordusu Cebelü adı verilen ikta topraklarındaki askerleri Meliklerin eyaletlerindeki askerler İlk kez Gaznelilerde Birlikler Gönüllü Türkmen birlikleri olarak bilinirler DONANMA Donanma gücüne sahip en önemli devlet Anadolu Selçuklu komutanlarına Meliküs Sevahil ve Reis-ül Bahr denirdi. TOPRAK SİSTEMİ Has Arazi Geliri hükümdar ve ailesine ayrılan arazidir. Vakıf Arazi Geliri hayır kurumlarına ayrılan arazidir. Mülk Arazi Devlete hizmet eden başarılı devlet adamlarına ait arazidir. İkta Arazi Devlet hizmetindeki kişilere ayrılan arazidir. Eğitim ve Bilim Karahanlılarda ilk burslu eğitim verilmiştir. Anadolu’da ilk medrese Danişmendlilere ait Yağıbasan medresesidir. Nizamülmülk , Alparslan döneminde Nizamiye medresesini ait ilk medrese Koca Hasan Medresesi’dir. Kayseri’dedirAnadoluda’ki ilk gözlem evi ASD’deki caca bey Medresesidir. ??? Oğuzlar ??? Selçuklular ??? Türk – İslam Devletlerinde Hukuk ??? Şimdi soru çözümlerine devam edebilirsin! Türk – İslam Devletleri konusunda bolca soru çözerek pratik yapabilirsin. Türk – İslam Devletleri konusu, Tarih dersi için ilk ve temel konulardan biri olduğu için iyice pekiştirmen önemli. Türk – Arap İlişkileri, Mısırda Kurulan Türk – İslam Devletleri, Karahanlılar, Gazneliler, Büyük Selçuklu Devleti, 1. Beylikler, Anadolu Selçuklu Devleti, 2. Beylikler, Kültür ve Medeniyet, Oğuzlar, Selçuklular, Türk – İslam Devletlerinde Hukuk gibi alt başlıklar pek çok bilgi ve kavram içeriyor. Bu da daha çok soru tipini barındırdığı anlamına gelir. Bu konudan direkt soru gelebildiği gibi, farklı konuların da içinde sıkça geçtiğini görüyoruz. Ders Tarih olunca bu kavramlar, her zaman karşımıza çıkabilir! TYT ve AYT Tarih testlerinde de sıklıkla sorulması tercih edilen konulardan biri. Bilgileri, tanımları ve önemli ipuçlarını öğrendikten sonra, soruların içinde nasıl yer aldığını görmen gerekli. Konu anlatımı yazılarımıza göz attıktan sonra, kendi kaynaklarına ek olarak MEB Kaynaklarını da incelemen faydalı olabilir. Tarih netleri yükseltmedeki anahtar bolca soru çözmek ve yapılamayan soruların doğrusunu öğrenmek. Kunduz’da şu ana kadar, Türk – İslam Devletleri konulu binlerce soru alanında uzman Tarih eğitmenleri tarafından çözüldü. Daha fazla Türk – İslam Devletleri sorusu ve detaylı çözümlerini görmek istersen, aşağıdaki butona tıklayabilirsin! Uygulamamız içerisinden ücretsiz erişebileceğin soru ve detaylı çözümler ile, bu konudaki hakimiyetini arttırman mümkün! Sınava hazırlanmanın en kolay yoluSınırsız video içerikler ve soru çözümleri ile sınava hazırlanÜCRETSİZ KAYDOL Tarih ayt konu anlatımı, Tarih tyt konu anlatımı , Tarih yks konu anlatımı… Merhaba arkadaşlar sizlere bu yazımızda Türk – İslam Devletleri 10 -13. Yüzyıllar Konu Anlatımı hakkında bilgi vereceğiz. Yazımızı okuyarak bilgi edinebilirsiniz Türk – İslam Devletleri 10 -13. Yüzyıllar Karahanlılar840- 1212 Gazneli Devleti963-1187 Büyük Selçuklu Devleti 1038-1157 Tolunoğulları 868-905 İhşidiler Akşitler 935-969 Eyyübiler 1174-1250 Memlükler 1250-1517 Harzemşahlar 1097-1231 Babürler 1526-1857 Karahanlılar840- 1212 Karluk, Yağma, Çiğil Türklerinin birleşmesiyle Batı Türkistan’da kurulmuştur. İlk hükümdarı Bilge Kül Kadir Han’dır. Satuk Buğra Han döneminde ülkeye gelen din adamlarından İslamiyet öğrenimiştir. Önemli Yönleri – İslamiyet’i benimseyen ilk Türk devletidir. – Türk-İslam kültürünün temeli atılmıştır. – İlk posta teşkilatını kurmuşlardır. – Bimarhane denilen hastaneler kurmuşlardır. – İlk kez burslu eğitim sistemini başlatmışlardır. – Uygur alfabesinin kullanmışlardır, resmi dilleri Türkçe’dir. – Ribat adı verilen kervansaraylar inşa ederek ticaretin gelişmesine katkı sağlamışlardır. Gazneli Devleti963-1187 – Alp Tigin tarafından Afganistan’ın Gazne şehrinde kurulmuştur. – Gazneli Mahmut döneminde geniş sınırlara ulaşmış ve Hindistan’a yapılan 17 sefer sonucu İslamiyet yayılmıştır. – Gazneli Mahmut Abbasi halifesini kurtarması sonucu “sultan” ünvanı almıştır. – Sultan Mesut döneminde Dandanakan Savaşı sonuvunda yıkılma sürecine girmiştir. Önemli yönleri – İmparatorluk özelliğine sahip olmuşlardır. – Türk kültürü yoğun olmadığından devletin ömrü kısadır. – Firdevsi’nin yazdığı “Şehname” eseri bu döneme aittir. Büyük Selçuklu Devleti 1038-1157 – Büyük Selçuklu Devleti Oğuzların Üçok kulana bağlı Kınık Boyu tarafından kurulmuştur. – Selçuk Bey Oğuz Yabgusu ile arası açılınca kendisine bağlı beylerle birlikte Cend Şehrine geldi. 962 burada İslamiyet’i kabul etti. – Gaznelilerin egemenliğinde yaşamışlar. Ancak Gazneliler Selçukluları tehlike olarak görmeye başlayınca ve Selçukluların başındaki Aslan Bey’i sürgüne gönderince aşiretin başına Tuğrul Bey geçer. Tuğrul ve Çağrı Beyler Dönemi – Tuğrul ve Çağrı Beyler birlikte Büyük Selçuklu Devleti’ni yönetmeye başladılar. 1038’deTuğrul Bey Nişabur şehrinde kendi adına hutbe okutup para bastırmıştır. Böylece Büyük Selçuklu Devleti kurulmuştur. – Büyük Selçuklu Devleti giderek güçlenip Horasan’ı ele geçirince Gazneli Devleti ile araları açıldı .İki taraf 1040 Dandanakan savaşında karşı karşıya geldiler. Dandanakan savaşını Büyük Selçuklular kazandı. Bu şekilde Selçuklu Devleti resmen kurulmuş oldu. – Bu sıralarda Oğuz Türkleri bulundukları coğrafyaya sığmıyorlar, kendilerine yeni yurtlar arıyorlardı. – Çağrı Bey komutasındaki küçük bir Türk birliği ilk defa Anadoluya akın yaptı1015-1018. Bu akınlar keşif amacını taşıyordu. Anadolu tanımak ve burada kurulu olan Bizans Devleti’nin gücünü sınamak için yapılıyordu. – Daha sonra Anadolu’ya Türk akınları artarak devam etti. Yapılan bir başka akında İbrahim Yinal ve Kutlamış komutasındaki Türk ordusu ile Bizans ordusu Erzurum yakınlarındaki Pasinler de karşı karşıya geldiler. 1048 yılında yapılan Pasinler savaşını Türk ordusu kazandı. Not Pasinler savaşı Türk ordusu ile Bizans ordusunun kaşı karşıya geldiği ilk savaştır. Doğu Anadolu Selçuklu hâkimiyetine geçti. – Bu tarihlerde Abbasi halifesinin gücü azalmış, Şii Büveyhoğullarının baskısı altına girmişti. Zor durumda kalan Abbasi halifesi Tuğrul Bey’den yardım istedi. – Tuğrul Bey Halifenin isteğini kabul etti. Bağdat’a giren Tuğrul Bey halifeyi Büveyhoğullarından kurtardı. Bunun üzerine Halife, Tuğrul Bey’e “Doğunun ve Batı’nın Sultanı” ünvanını vermiştir – Bundan sonra Abbasi halifeleri Büyük Selçuklu Devleti’nin koruması altına girmiş oldu. – İslam Dünyasında siyasi ve askeri güç tamamen Türklerin eline geçmiş oldu. Abbasi halifelerinin sadece dini nitelikleri kaldı. Alparslan Dönemi – Çağrı Bey’in oğludur. – Vezirliğe; iç ve dış siyasette önemli rol oynayan “Nizamülmülk” getirilmiştir. – Vezir Nizamülmülk Nizamiye Medreseleri açmıştır. Sultan Alparslan döneminin en önemli olayı Malazgirt savaşıdır. Türklerin Anadoluya akınları giderek şiddetlenince Bizans İmparatoru Romanos Diogenes büyük bir ordu ile harekete geçti. Bizans ordusunun Doğu Anadolu’ya doğru harekete geçtiğini duyan Alparslan ordusu ile hemen Doğu Anadolu’ya yöneldi. İki taraf 1071 yılında Malazgirt’te karşı karşıya geldiler. Malazgirt savaşını Türk ordusu kazandı. Malazgirt savaşı Türk tarihinde çok büyük bir öneme sahiptir. Bu savaşın sonucunda – Anadolu’nun kapıları Türklere açılmış oldu. – Anadolu Türklerin yeni yurdu haline geldi. – 1071 tarihi, Türkiye tarihinin de başlangıcı oldu. – İslam Dünyası üzerindeki Bizans tehlikesi son buldu. – Bizans’ın kışkırtmaları sonucu haçlı seferleri başladı. – Anadolu’da ilk Türk beylikleri Alparslan’ın komutanları tarafından kurulmuştur. Melikşah Dönemi – Alparslan’ın ölümünden sonra yerine oğlu Melikşah geçti. – Büyük Selçuklu Devleti ,Melikşah zamanında en güçlü dönemini yaşadı. Melikşah dönemi devletin en geniş sınırlara ulaştığı, kültür-uygarlık seviyesi bakımından en üst düzeye eriştiği dönemdir. – Babası Alparslan döneminde vezir olan Nizamül-Mülk, Melikşah döneminde de bu görevine devam etti. – Melikşah döneminin en önemli iç olayı,Hasan Sabbah’ın siyasi amaçları için başlatmış olduğu Batınilik hareketidir. Bu hareketin amacı Büyük Selçuklu Devletini içeriden yıkmaktı. Batınilik hareketine karşı çok iyi mücadele eden vezir Nizamül- Mülk bir suikastta öldürüldü. Büyük Selçuklu Devletinin Önemli Yönleri – Resmi dili Farsçadır. – İkta sistemi uygulanmıştır. – Atabeylik sistemi oluşturulmuştur. Tolunoğulları 868-905 – Mısır’da kurulan ilk Türk-İslam devletidir. – Kurucusu Tolunoğlu Ahmet’tir. – Nil Nehri kıyısına yaptıkları sulama kanalları ve bentlerle tarımı geliştirmişilerdir. – Türk- İslam mimarisinin ilk örneklerini vermişlerdir. – Abbasiler tarafından yıkılmışlardır. İhşidiler Akşitler 935-969 – İhşid; prens demektir. Akşit; nur yüzlü demektir. – Bir Tevaif-i Mülük devletidir. – Hicaz bölgesine sahip olan ilk Türk-İslam devletidir. Eyyübiler 1174-1250 – Kurucusu Selahaddin Eyyubi’dir. – 1187’de Hıttın Savaşıyla Haçlıları yenerek Kudüs’ü geri aldılar. – İbn-i Meymun bu devlette yaşamıştır. Tıp ile uğraştı. – Avrupalı Şovalyelere arma sistemini öğretmişlerdir. – Kıpçak Türkleri bu devlete hizmet etti. – Memlukler tarafından yıkıldı. Memlükler 1250-1517 – Veraset sistemi diğer Türk devletlerinden farklıdır. Komutanlarda başa geçebilir. – 1260 Ayn Calud ve 1277 Elbistan Savaşlarıyla Moğolları dünya tarihinde ilk defa mağlup ettiler. – Resmi dili Arapça’dır. – 1516 Mercidabık ve 1517 Ridaniye Savaşlarıyla yıkıldılar. – Baybars Cami ve Kalavun Cami önemlidir. Harzemşahlar 1097-1231 – Merkezi Ürgenç olmak üzere kuruldular. – Kendilerini Büyük Selçukluların devamı olarak gördüler. – Kurulduğu yerden ismini almıştır. – Otrar faciasını yaşadı. – Yassıçimen Savaşını Anadolu Selçuklu devletine karşı kaybetti. – İlhanlılar tarafından yıkıldı. Babürler 1526-1857 – Babür Şah tarafından Hindistan’da kuruldu. – Cihan Şah eşi Mümtaz Hatun adına Taç Mahalı yaptırmıştır. – Babür Şah hayatını Vekayi Babürname adlı eserinde topladı. – 1858’de İngiltere tarafından yıkıldı. – Yeni Çağ’da kurulup Orta Çağ’da yıkılan bir devlettir. Konu Anlatımı Eğitimler Yorumlar EĞİTİMLER 1444 Abbasi Devleti 1224 Mısır'da Kurulan Türk İslam Devletleri 2828 Taktiklerle Soru Çözümü - Emeviler ve Abbasi Devleti Yorumlar YORUM YAP yorum yapmak için giriş yapman gerektiğini unutma Bu yazımızda tarih dersi konu anlatımları kapsamında 9. sınıf tarih dersinin 6. ünitesi olan Türklerin İslamiyet’i Kabulü ve İlk Türk İslam Devletleri ünitesinin 3. konusu olan İslamiyet’in Türk Devlet ve Toplum Yapısına Etkisi konusuna yer verdik. İslamiyet’in Türk Devlet ve Toplum Yapısına Etkisi konusunu “Karahanlı ve Gazneli örneklerinden hareketle İslamiyet’in kabulünün Türk devlet yapısında ve toplumsal hayatta meydana getirdiği değişimleri analiz eder.” kazanımı çerçevesinde anlattık. Bu Yazının İçindeki Başlıklar İslamiyet’in Türk Devlet ve Toplum Yapısına Etkisiİslamiyet Sonrası Türk Devlet YapısıTürk Devletlerinde Divanlar İslamiyet’in Türk Devlet ve Toplum Yapısına Etkisi Ders Tarih 9 Ünite Türklerin İslamiyet’i Kabulü ve İlk Türk İslam Devletleri Konu İslamiyet’in Türk Devlet ve Toplum Yapısına Etkisi Kazanım Karahanlı ve Gazneli örneklerinden hareketle İslamiyet’in kabulünün Türk devlet yapısında ve toplumsal hayatta meydana getirdiği değişimleri analiz eder. İslamiyet’in Türk Devlet ve Toplum Yapısına Etkisi konusunda öncelikle Türk devlet yapısındaki değişimi inceledik. Türklerde İslamiyet sonrası devlet ve toplum düzeni önemli ölçüde değişikliğe uğramıştır. İslamiyet Sonrası Türk Devlet Yapısı 751 yılında Abbasiler ve Çinliler arasında olan Talas Savaşında Abbasilerin yanında olan Karluk, Yağma ve Çiğil gibi Türk boyları İslamiyet’i kabul eden ilk Türk Devletlerinden biridir. İslamiyet’in Türk Devletlerince kabulü sadece sosyal ve kültürel hayatı değil, aynı zamanda devlet yönetimini de değiştirmiştir. İlk Türk İslam devleti olan Karahanlı Devleti’dir. Gazneli ve Selçukluların hükümdarları ise Sultan unvanlarını almışlardır İslamiyet’ten sonra. İslamiyet’ten sonra hükümdarlık göstergesi olarak Otağ, Sancak, Davul, Tuğra, Arma, Unvan, Hilat Giysi, Taht, Asa ve Çetr Saltanat Şemsiyesi kullanılmıştır. Ayrıca İslam’ın gelmesi ile birlikte Selçuklu devletinde yönetim ile ilgili meseleler Divan-ı Saltanat diye adlandırılan büyük ve önemli bir kurulda görüşülmekteydi ve kararlar yine buradan çıkmaktaydı. Yine de Selçuklular diğer Türk İslam devletlerine kıyasla daha gelişmiş bir durumdaydı. Türk İslam devletlerinin başbakanı Sultan olarak adlandırılmaktaydı. Veraset İslamiyet’in kabulünden önce nasılsa sonra da aynı şekilde devam etmiştir. Kağan’ın çocuklarına Tigin denmesi gibi Sultan’ın çocuklarına da Melik denmekteydi. Hacip ise Divan üyeleri ile Sultan arasındaki ilişkiyi devam ettirir ve düzenler. Sultanın çocuklarının eğitiminden sorumlu ve bir bakıma onlara bakmakla yükümlü olan kişiye ise Atabey denmektedir İslamiyet’ten sonra. Türk Devletlerinde Divanlar Menşur İslamiyet’ten önceki Türk toplumlarında bulunmamaktaydı. İslam’ın kabulünden sonra ise herhangi bir olay ya da kararla alakalı olarak halifenin onayının alınmasına Menşur denmekteydi. Sultan’ın vekili ve en büyük yardımcısı olan Vezir ise bütün devlet ilişkilerinden sorumluydu. Divan-ı Arz’da şu an ki hükümette yani; iç ve dış işler, maliye, ordu, eğitim, genel teftiş ve yazışma işleri görüşülmekteydi. Aynı zamanda Divan-ı Arz askerlik ve ordu işlerinden de sorumluydu. Divan-ı İstifa mali ve Hazine işlerinden sorumludur. Aynı zamanda Divandan da sorumludur. Divan-ı İşraf askeri ve hukuki işler dışında her şeyin denetiminden sorumluydu. Divan-ı Tuğra iç ve dış ilişkilerde mektup ve yazışma işleri ile ilgilenmekteydi. İslamiyet’in kabul edilmesi ile birlikte İslami kaynaklardan yararlanılarak geliştirilen hukuk sistemleri ve ekonomik düzen sistemleri yeniden yapılanmış ya da kurulmuştur. İslamiyet ile beraber daha hoş görülü, kibar ve daha nazik olan Türk toplumu bunu İslam dininin gerekçeleri sayesinde yapmıştır. İslam insanlara daha hoş görülü, kibar, akılcı ve nazik olmaları gerektiğini söyleyen ve anlatan bir dindir sonuçta. İslam dininin kabul edilmesinden sonra mimaride de önemli değişiklikler olmuştur. Yapılan binalar daha Arap kültürüne yakın olmuştur. İnsanların ibadet ettikleri ve inanç yerleri başta temiz bir yer olup tanrılarına karşı saygı duymaları gerekçelerine uysa da bu sonralarında daha görkemli, göze çarpıcı ve büyük yapılar dönüşmesinden dolayı amacından sapmaya dönmüştür. Yapılan ibadet edilen ve inanılan yerler Türk kültürünün mimari açıdan gelişmesinde çok etkili olmuştur. Arap ve biraz da doğu kültürü ile harmanlanmıştır Türk kültürü İslam dini sayesinde. 6. Ünitenin Tüm Konuları Türklerin İslamiyet’i Kabulü ve İlk Türk İslam Devletleri ünitesinin tüm konularını aşağıdaki başlıklarda inceleyebilirsiniz. 1. Konu Türk-İslam Tarihindeki Siyasi Gelişmeler 2. Konu Türklerin İslamiyet’i Kabulü 3. Konu İslamiyet’in Türk Devlet ve Toplum Yapısına Etkisi Şu an bu başlıktasınız! Türk İslam Dünyasında İlk Edebi Eserler 4. Konu Oğuzların İslamiyet’i Kabulü Büyük Selçuklu Devleti 1040-1157 Büyük Selçuklu Devleti’nin Yıkılışı 5. Konu Büyük Selçuklu Devleti’nde Yönetim ve Toplum Yapısı Nizamiye Medreseleri Büyük Selçuklu Devleti’nde Kültür ve Medeniyet Türklerin İslamiyet’i Kabulü ve İlk Türk-İslam Devletleri konu anlatımı Kunduz eğitmenimiz tarafından hazırlandı! Bilmen gereken tüm detaylar ve sorular bu yazımızda! Türklerin İslamiyet’i Kabulü ve İlk Türk-İslam Devletleri konusu TYT ve AYT Tarih için oldukça önemli ve soru gelen konulardan biri. Bu yazı, Türklerin İslamiyet’i Kabulü ve İlk Türk-İslam Devletleri başlığı altında; Türk-İslam Tarihindeki Siyasi Gelişmeler, Türklerin İslamiyet’i Kabulü, Karahanlı Devleti, Gazne Devleti, Türk İslam Dünyasında İlk Edebi Eserler, Büyük Selçuklu Devletinin Kuruluşu 1040-1157, Büyük Selçuklu Devleti’nin Yıkılışı ve Büyük Selçuklu Devletinde Yönetim ve Toplum Yapısı konularını içeriyor. Kunduz Tarih eğitmenimiz Ayşenur Hoca tarafından senin için hazırlandı! Şimdi beraber bu konuyu keşfedelim! Türk-İslam Tarihindeki Siyasi Gelişmeler 751 Talas Savaşı840 Karahanlı Devleti’nin kurulması963 Gazneli Devleti’nin kurulması1040 Dandanakan Savaşı1040 Büyük Selçuklu Devleti’nin kurulması1048 Pasinler Savaşı1071 Malazgirt Muharebesi2077 Türkiye Selçuklu Devleti’nin kurulması1097 Harzemşahlar Devleti’nin kurulması1157 Büyük Selçuklu Devleti’nin yıkılması1187 Gazneli Devletinin yıkılması1212 Karahanlı Devleti’nin yıkılması1230 Harzemşahlar Devleti’nin yıkılması Türklerin İslamiyet’i Kabulü Gök Tanrı Dini Tanrı birdir, eşi ve ortağı yaratıcısı olan Tanrı, görülmez ve şekillendirilmez. Yani put ve putlaştırma hâli ve din adamlarına ruhlarının azapta kalmaması için yılın belirli günlerinde Tanrı adına kurbanlar kesilirdi. Türklerin İslamiyet’i Kabulü Türklerin bir kısmı Kök Türk Devleti zamanında Budizm’e, Uygurlar Dönemi’nde Maniheizm’e Museviliği kabul ederken Peçenekler, Kumanlar ve Bulgarlar gibi Türkler de Hristiyanlığı tercih etmiştir. Ancak bu dinler, Türklerin kimliklerini kaybetmesine neden Müslümanlarla İlk TemaslarıTürkler, 624 Nihavend Savaşı’ndan sonra Müslümanlarla temas etmeye kurulan Sasani Devleti’nin yıkılmasından sonra Türklerle Araplar arasında yaklaşıkelli yıl süren mücadeleler Dönemi’nden 661-750 itibaren ise Türkler, İslamiyet’in hizmetinde yer almaya başlamıştır. Ancak Emevilerin Arap olmayanlara uyguladığı olumsuz politika, Türklerin İslamiyet’e geçişini Horasan’da başlayan ve Emevi Hanedanı’nın yıkılarak Abbasilerin iktidara gelmesini sağlayan isyan hareketinde Abbasileri destekleyen Türkler önemli rol oynamıştır. Abbasiler Dönemi’nde Türkler Abbasi Devleti kurulduktan hemen sonra meydana gelen 751 Talas Savaşı’nda Araplar, Türkler ile birlikte Çinlilere karşı savaşmıştır. Bu olaydan itibaren İslamiyet yavaş yavaş Türkler tarafından benimsenmeye dönemde Abbasilerin Emevilerden farlı olarak müsamaha, eşitlik, adalet ilkelerini uygulamaları ve ümmetçi politika izlemeleri, Türklerin İslamiyet’i kabulünü kolaylaştıran en önemli İslamiyet’i KabulüTürk dünyasında İslamiyet ilk defa Maveraünnehir Bölgesi’nde ticaret ve ilim faaliyetlerinin etkisiyle yayılmaya yılında 200 bin çadırlık Türk topluluğu Müslüman olmuştur. Bu Türkler, Karahanlı Devleti’nin hâkim olduğu yerlerdeki Türk boylarından olan Yağma, Çiğil, Karluk ve da aynı yüzyılın ikinci yarısında İslam dinini kabul etmeye başlamıştır. Türkler İslamiyet’i Niçin Kabul Etti? Türkler diğer dinlere karşı engin bir hoşgörüye sahipti. Eski Türk dini ile İslamiyet arasındaki benzerlikler Tek Tanrı inancıAhiret inancıAile kavramına, namusa, temizliğe verilen ehemmiyetİslamiyet’teki cihat ve gaza anlayışı ile Türk-Cihan hâkimiyeti düşüncesinin benzerlik göstermesiTürk toplumunda da İslam dininde de sosyal sınıfların olmaması Berberiler, Acemler ve Kürtlerin İslamiyet’i Kabulü Kuzey Afrika’da yaşayan Berberiler ile Müslümanlar, Hz. Osman Dönemi’nde ciddi çarpışmalar Kartaca’yı fethi sonrası Berberiler, İslamiyet’i zamanla Arap kültürünün etkisinde kalarak zamanla Acemlerle iç içe geçmiştir. Acemlerin de İslamiyet’i kabul etmesiyle birlikte çoğunun Araplaştığı Müslümanlar ile ilk defa Hz. Ömer zamanında Müslümanlara karşı İranlılar ile birlikte savaşmış ve İslam ordularına yenilen Kürtler Müslüman olmaya başlamıştır. NOT Hz. Peygamber, Hendek Savaşı’nda Kubbetu’l-Türkî denilen Türk çadırında kalmıştır. Savaşı buradan yönetmiş ve ibadetlerini de burada yapmıştır. Karahanlı Devleti 840-1212 Orta Asya’daki ilk Müslüman Türk devleti olan Karahanlı Devleti Karluk, Yağma, Çiğil ve Tuhsi boyları tarafından 840 yılında merkezi Balasagun olup bilinen ilk hükümdarı Bilge Kül Kadir Han’ Buğra Han, İslamiyet’i kabul eden ilk Karahanlı olduktan sonra Abdülkerim adını alan Satuk Buğra Han, Türkler arasında İslamiyet’in yayılması için mücadele etmiş ve bu nedenle El-Mücahit, El-Gazi unvanları ile Devleti 1042’de Doğu ve Batı olmak üzere ikiye Karahanlı Devleti 1211’de Karahitaylar, Batı Karahanlılar ise 1212’de Harzemşahlar tarafından ortadan kaldırılmıştır. Gazneli Devleti 963-1187 Samanilerin Türk komutanlarından Alp Tegin tarafından 963 yılında başkenti Gazne olarak Horasan, Afganistan ve Kuzey Hindistan’da kurulan Müslüman Türk Devleti’ Mahmut, devlete en parlak dönemini Mahmut, Hindistan üzerine 17 sefer yaparak İslamiyet’in Hindistan’da yayılmasına katkı halifesi, İslam dünyasına yaptığı hizmetlerden dolayı Gazneli Mahmut’a “Sultan” unvanını Mesud Dönemi’nde Gazneliler, 1040 yılında Selçuklularla yaptıkları Dandanakan Savaşı’nda yenilerek Hindistan’a çekilmek zorunda Devleti bu savaştan sonra zayıflama sürecine girmiş, Gurlar tarafından Hüsrev Melik’in esir edilmesiyle 1187’de yıkılmıştır. İslamiyet’in Türk Devlet ve Toplum Yapısına Etkisi Türk kültür ve medeniyetinin Karahanlılardan itibaren İslam kültür ve medeniyetiyle karşılaşıp kaynaşması, Türk İslam medeniyetinin temellerinin atılmasını Türk İslam devletlerinden olan Gazneliler, Samaniler vasıtasıyla Abbasilerden aldıkları teşkilatı geliştirerek Büyük Selçuklulara ve daha sonraki Türk İslam devletlerine cihan hâkimiyeti düşüncesi Türk kağanlarının en büyük idealiydi. Bu ideal İslami dönemde cihat anlayışı ile yaşamaya devam Türk devletlerindeki kut anlayışı İslamiyet ile birlikte “Allah’ın nasibi veya takdiri” olarak kabul edilmiştir. Dolayısıyla İslamiyet’i kabul ettikten sonra da hükümdarların gücünün kaynağı ile birlikte hükümdar unvanlarında da değişiklik görülmüştür. Karahanlılarda “hakan” yerine “Arslan Han”, “yabgu” yerine “Buğra Han” ve “şad” yerine “İlig Han” kullanılmıştır. Gaznelilerde ise hükümdarlar “emir ve sultan” gibi İslami unvanlar unvanını ilk kullanan Türk hükümdarı Gazneli Mahmut ile birlikte gelen diğer değişiklikler ise hükümdarlığın halife tarafından onaylanması, ülkede halife adına hutbe okutulması ve basılan paraların üzerinde halifenin isminin Türk İslam devletlerinde hükümdarlar tıraz denilen kendi ad ve lakaplarının yazılı olduğu, süslemeli özel giysiler belgelerde tevki ya da tuğra denilen mühür kullanan hükümdarların değerli taşlardan yapılmış taht ve taçları önünde, namaz vakitlerinde, savaşlarda ve törenlerde nevbet denilen müzikler ya da bir yere giderken hükümdarların başının üstyünde çetr denilen ipek ve kadifeden yapılmış bir çeşit şemsiye sonra devlet kademesinde en yetkili kişi vezirleri Türkçe yuğruş unvanını kullanırken genellikle İran kökenli olan Gazneli vezirler hâce unvanını devletin işleyişiyle ilgili önemli kararların alındığı Meclis-i Âli adında bir divan varken Gaznelilerde mali ve genel idari işlerden sorumlu olan “Divan-ı Vezaret” bulunurdu. Ayrıca bu divanlara bağlı alt divanlar da İslam devletlerinde hukuk sistemi şeri ve örfi olmak üzere iki ana unsurdan meydana gelirdi. Şeri davalara bakan kadılar, dinle ilgili bütün işlerde devlet kurumlarının çalışmasını düzenleyen örfi mahkemelere başkanlık ederdi. Karahanlı Ordusu Görevleri saray ve hükümdarı korumak olan saray muhafızları,Hükümdarın şahsına bağlı ücretli askerlerden meydana gelen Hassa ordusu,Haneden mensupları, valiler ve diğer devlet adamlarının kuvvetleri,Devlete bağlı Türk boylarının kuvvetleri olmak üzere dört ana birimden oluşurdu. Gazne Ordusu Görevi saray ve hükümdarı korumak olan gulamlar,Eyalet ve bağlı devletlerin kuvvetleri,Türkmenler ile ücretli ve gönüllü birliklerden meydana gelirdi. Türk İslam Dünyasında İlk Edebi Eserler Kutadgu Bilig Mutluluk Veren Bilgi Türk İslam edebiyatının günümüze kadar ulaşan ilk eseri olma özelliğine Has Hacip, eserini 1070’de Doğu Karahanlı Hükümdarı Uluğ Kara Buğra Han’a Türkçe Uygurca olarak insanların hem bu dünyada hem de ahirette mutluluğu elde edebilmek için nasıl bir yaşam sürmeleri gerektiği bilgisi ideal Türk devlet anlayışının özellikleri anlatılmıştır. Bu bakımdan eser bir siyasetname olarak kabul edilmiştir. Divânü Lûgati’t Türk Türk tarihinin ilk sözlüğü olup Türk dilinin abide Mahmut, bütün Türk dünyasını gezip dolaştıktan sonra elde ettiği bilgileri bir araya getirdiği eserini 1077 yılında Abbasi Halifesi Muktedi Billah’a Lûgati’t-Türk; Araplara Türk dilini öğretmek, Türk milletinin yüceliğini ve Türkçenin zenginliğini göstermek amacıyla kaleme sözlük gibi hazırlanan eser; Türklerin tarih ve coğrafyası, örf ve âdetleri gibi konularda ansiklopedik bilgiler içermektedir. Atabetü’l-Hakayık Gerçeklerin Eşiği XII. yüzyılda Edip Ahmet Yükneki tarafından ve edebî yönüyle Kutadgu Bilig’in devamı olarak kabul İslam kültürü içerisinde bireyin eğitimi ve toplum düzenini sağlamak için belirlenen unsurları Türk dili ile anlatan manzum bir hayata bakış felsefesini Türkler arasında yaymaya çalışsan eser, bir nasihatname niteliğindedir. Divân-ı Hikmet Türk tasavvuf tarihinin ilk edebî Ahmet Yesevî’nin Türkçe olarak yazmış olduğu ve “hikmet” adı verilen şiirlerin bir araya getirilmesiyle Peygamber’in yaşamı, dinî hikâyeler, dervişliğin özellikleri, cennet, cehennem, güzel ahlak gibi konuları içeren bir tasavvuf Türkistan, Balkanlar ve Anadolu’da yayılmasının temelini teşkil ettiği; bu uğurda mücadele edecek olan müritlere yol gösterici bir özelliğe sahip olduğu kabul edilmiştir. Oğuzlar Kimdir? Türkiye, Azerbaycan, İran, Irak ve Türkmenistan Türklerinin ataları olarak adına ilk defa Kök Türk Kitabeleri’nde Türk Kitabeleri’ne göre Oğuzlar İslam kaynaklarında Guz dokuz boydan meydana gelmiş bir Türkler Oğuzları kendilerine tabi Kök Türk Devleti yıkıldı ve yerini Uygur Devleti Uygur Devleti’ne tabi oldular. Oğuzların İslamiyet’i Kabulü X. yüzyılın ikinci yarısında Oğuzlar arasında İslamiyet yayılmaya arasında İslamiyet ancak XI. yüzyılda hâkim bir din hâline boylarından Müslümanlığı kabul edenleri etmeyenlerden ayırmak için onlara Türkmen adı Tuğrul Bey önderliğinde yeni bir Müslüman Türk devleti olan Selçuklu Devleti’ni Dandanakan Savaşı’nı kazanarak İran’da tek siyasi güç hâline gelen Tuğrul Bey, Şii Büveyhilerin baskı altında tuttukları Abbasi halifesini bu baskıdan kurtararak bozulan İslam birliğini yeniden Selçuklu Devleti’nin parçalanması üzerine Türkiye Selçuklu Devleti, Anadolu’da bağımsızlığını Selçukluları, Suriye ve Filistin’deki diğer Türk emirlikleriyle birlikte Haçlı Seferleri’ne karşı İslam dünyasını başarılı bir şekilde gelen Moğol istilası, Türkiye Selçuklu Devleti’nin parçalanmasına neden olmuş ve Anadolu’da birçok beylik ortaya Beyliği süratle gelişerek bir cihan devleti hâline Devleti, İslam dünyasının lideri olarak Avrupa’da İslam kültürünün yayılmasını sağlamıştır. Büyük Selçuklu Devletinin Kuruluşu 1040-1157 Oğuz Yabgu Devleti’nde subaşı olan Selçuk Bey, yabgu ile anlaşmazlığa düşünce kendine bağlı kişilerle birlikte Cend şehrine Selçuk Bey, boyu ile birlikte İslamiyet’i kabul etmiş ve Samanoğulları, Karahanlılar, Gazneliler olmak üzere üç güçlü Müslüman devlet arasında giden süreçte Selçuklular, Gaznelileri 1035’te Nesâ’da, 1038’de Serahs’ta mağlup Dandanakan Savaşı’nı kazanan Tuğrul Bey, Büyük Selçuklu Devleti’ni yılında başkenti Rey şehri olmuştur. Büyük Selçuklu Devleti’nin Anadolu’ya Yaptığı Akınlar Bu seferler sırasında Bizans ile ilk karşılaşma Büyük Zap Suyu civarında olmuştur. Bu savaşta pusuya düşürülen Selçuklu kuvvetleri yenilgiye Gürcü-Bizans kuvvetlerini 18 Eylül 1048’de Pasinler Ovası’nda kesin bir bozguna Savaşı’nın Bizans ve Büyük Selçuklu orduları arasında yapılan ilk önemli mücadele olduğu kabul ediliyor. NOT 1015-1021 yılları arasında Çağrı Bey Anadolu’ya keşif amaçlı seferler yapmıştır. Tuğrul Bey’in Bağdat Seferi Tuğrul Bey Dönemi’nde Mısır’da egemenliğini sürdüren Fâtımiler ve Bağdat’ta bulunun Şii Büveyhoğulları, Abbasilere yönelik yıkıcı faaliyetlerde Bey 1055’te Bağdat’a girerek Büveyhoğullarına son Kaimbiemrillah, Tuğrul Bey’e “Şark ve Garpın Sultanı” unvanını İslam dünyasının siyasi liderliği Selçuklulara hükümdarları bu olaydan sonra “Sultan-ı İslam” unvanını kullanmaya başlamıştır. Alp Arslan 1063-1072 Tuğrul Bey’den sonra kardeşi Çağrı Bey’in oğlu Alp Arslan 1063’te Selçuklu tahtına doğudaki en önemli merkezlerinden olan Ani Kalesi’ni 1064’te İmparatoru Romen Diyojen, büyük bir ordu ile harekete Ağustos 1071 tarihinde Malazgirt-Ahlat arasında Rahve Ovası’nda meydana gelen savaşta Selçuklular, Bizans ordusundaki Türk asıllı askerlerin de Selçuklu saflarına geçmesiyle büyük bir zafer kazanmıştır. 26 Ağustos 1071 Malazgirt Savaşı’nın Sonuçları Selçuklular büyük bir zafer defa bir Bizans imparatoru, bir Türk hükümdarına esir halifesi, Sultan Alp Arslan’a hediyeler göndermiş ve ona “İslam Ülkelerinin Sultanı” unvanını zafer, Avrupa’nın Bizans’a yardım etmek amacıyla harekete geçmesine ve Haçlı Seferleri için hazırlık yapmasına neden Anadolu’nun kapıları Türklere açılmış ve böylece Anadolu’nun fetih süreci hızlanmıştır. Sultan Melikşah Dönemi 1072-1092 Sultan Alp Arslan, Barzam Kalesi komutanı Yusuf el-Harezmî’nin hançeri ile yaralanmış ve kısa süre sonra şehit Alp Arslan’ın veliaht tayin ettiği oğlu Melikşah hükümdar Arslan’ın kardeşi Kavurd, Melikşah’ın sultanlığını Melikşah devlet merkezini İsfahan’a dönemde Batı ve Doğu Karahanlı Devletleri hâkimiyet altına Kudüs, Suriye, Yemen ve Aden fethedildi. Türk komutanları İzmit’e kadar Anadolu’nun büyük bölümünü fethettiler. Bâtıniler Sultan Melikşah Dönemi’nin önemli sorunlarından birisi de Selçuklu Devleti içinde Bâtıni faaliyet merkezlerinin ortaya Sabbah’ın gizli olarak yürüttüğü faaliyetler neticesinde Bâtıniler 1090’da Kazvin yakınındaki Elburz Dağlarında Alamut Kalesi’ni ele Melikşah, Bâtınilere karşı mücadele etmesi için komutanlarını gönderse de 1092’de ölümüyle harekât durmuştur. Büyük Selçuklu Devleti’nin Yıkılışı Melikşah’ın ölümünden hemen sonra taht kavgaları taraftarlarının desteklediği Melikşah’ın oğullarından Berkyaruk, kardeşiyle girdiği taht mücadelesini kazanarak tahta çıktı. İsyanları Berkyaruk Dönemi’nin önemli olaylarından birisi de Haçlı Seferleri’nin ele geçiren Haçlılar Kudüs’e kadar Berkyaruk’un kardeşi Mehmet Tapar 1099’da isyan sınır olmak üzere Büyük Selçuklu Devleti ikiye bölündü. Batı kısmına Mehmet Tapar, Doğu kısmına ise Berkyaruk sultan Berkyaruk’un ölümünden sonra Mehmet Tapar, Selçuklu tahtını 1105’te ele dönemde Suriye ve civarındaki Haçlı devletleri ile mücadele Sultan Mehmet, Bâtınî faaliyetlerine karşı ciddi tedbirler aldı. Ancak Mehmet Tapar’ın 1118 yılında ölümü üzerine bu seferler sonuçsuz Tapar öldükten sonra kardeşi Sencer tahtı ele Sencer, Selçuklu Devleti’ni yeniden düzenleyerek “Sultan-ı Azam” unvanını ve Karahitay kuvvetleri arasında 9 Eylül 1141’de Katvan Savaşı meydana kaybeden Selçuklular yıkılma sürecine girdi. Yıkılış Sonrası Ortaya Çıkan Devletler Irak Selçukluları 118-1194Kirman İran Selçukluları 1048-1187Suriye Selçukluları 1078-1117Türkiye Selçukluları 1075-1308 Yıkılış Sonrası Ortaya Çıkan Atabeylikler Şam Atabeyliği Böriler 1104-1154Musul ve Halep Atabeyliği Zengiler 1127-1233Azerbaycan Atabeyliği İldenizliler 1148-1225Fars Atabeyliği Salgurlular 1148-1286 Atabeylik Selçuklularda şehzadeler küçük yaşlarda eyaletlere Melik olarak yetiştirmek ve işlerini idare etmek üzere onlara birer Atabey tayin büyüdükten sonra da onların veziri ve kumandanı olarak kalan bu Atabeyler, onların devlet adamı olarak yetişmelerinde faydalı Atabeylerin Melikleri sultanlığa kışkırtmak ve o sayede kendi mevkilerini yükseltmek maksadıyla sebep oldukları sarsıntılar devlete büyük zarar vermiştir. Büyük Selçuklu Devletinde Yönetim ve Toplum Yapısı Büyük Selçuklu Devleti’nde Hükümdar Selçuklularda ülke hükümdar ailesinin ortak malı kabul Türk devletlerindeki kut anlayışı Selçuklularda da devam etmiştir. Buna göre hükümdarın emretme yetkisini doğruda Allah’tan aldığına ve Allah adına hüküm sürdüğüne adına para bastırılır, fermanlara tuğrası çekilir ve ülkenin her tarafında hutbe okunurdu. Savaşlarda ve gezilerde hükümdarın başının üstünde çetr tutulurdu. Namaz vakitlerinde nevbet çalınırdı. Büyük Selçuklu Devleti’nde Saray Hükümdarın şahsına bağlı olan saray, aynı zamanda devletin yönetildiği yemeklerden saray hükümdarın ve saray görevlilerinin elbiselerinden teşkilatında çalışanların başında olan ve onları denetleyen kişiye “hâcibü’l-hüccâb” denirdi. Büyük Selçuklu Devleti’nde Divan Bütün devlet işleri Büyük Divan tarafından Saltanat da denilen Büyük Divan’ın başında vezir Divan’a bağlı dört divan daha bulunurdu Devletin iç ve dış yazışmalarını yapan Divan-ı İnşa tuğra, bütün mali işlerinden sorumlu olan Divan-ı İstifa, Mali ve idari işleri teftiş eden Divan-ı İşraf ve devletin askerî işleriyle ilgilenen Divan-ı Büyük Divan’a bağlı olmayan posta ve haberleşmeden sorumlu Divan-ı Berid, adalet işlerinden sorumlu Divan-ı Mezalim ve Hatunun emrinde hizmet veren Divan-ı Hatun gibi divanlar bulunurdu. Büyük Selçuklu Devleti’nde Hukuk Selçuklu adalet teşkilatı şeri ve örfi hukuk olmak üzere ikiye hukuk sisteminde davalara kadılar ile ilgili bütün işlerde yetkili olan kadılar evlenme ve boşanma işlemleri, nafaka, alacak davalarına bakarlar; noter vazifesi görürler ve vakıfları başına kadiü’l-kudat denilir ve sultan tarafından tayin hukuk sisteminde davalara emir-i dad adalet bakanı gibi olan emir-i dad, gerektiğinde tutuklamalarda suçlar sultanın başkanlığındaki mahkeme olan Divan-ı Mezalim’de hükme bağlanırdı. Büyük Selçuklu Devleti’nde Ordu Devletin ve hükümdarın dayandığı başlıca kuvvet olan Gulaman-ı Saray askerleri, sipahilerden oluşan ve her an sefere çıkmaya hazır olan Hassa Ordusu, ikta sahiplerinin verdiği ikta askerleri, bağlı devlet askerleri, gönüllüler, ücretliler ve Türkmen kuvvetlerinden meydana kuruluşu sırasında rol oynayan Türkmenler zamanla ordudan tasfiye edilmiş ve yerleri gulam sistemine göre yetişmiş askerler getirilmiştir. Büyük Selçuklu Devleti’nde İran Etkisi Büyük Selçuklu Devleti, Türkler ve İranlılar olmak üzere başlıca iki gruptan yüzden devlet teşkilatında iki grubun da etkisi vezirlik kurumunda Abbasi, Sasani ve Gazne tesiri mülki teşkilatına İranlılar, askeri teşkilatına Türkler hâkim Siyasetnâme adlı eserine göre Selçuklularda hükûmet teşkilatı ve ordu kurulurken İslam-İran geleneği esas devlet teşkilatında İran etkisi görülmesine karşın atabey, subaşı, çavuş gibi teşkilatla ilgili Türkçe terimler kullanılmıştır. Nizamiye Medreseleri Fâtımi ve Bâtınilerin yıkıcı faaliyetlerinin İslam dünyası için büyük bir tehlike olduğunu anlayan Büyük Selçuklu Devleti, Sünni medreseler kurmaya karar Nişabur’da daha sonra Bağdat ve diğer önemli şehirlerde açılan Nizamiye Medreseleri Sultan Alp Arslan ve veziri Nizâmülmülk tarafından Büyük Selçuklu sarayında danışman olarak çalışan Gazalî’yi “Şerefü’l-ümme” unvanını vererek Bağdat Nizamiye Medresesi’e müderris olarak atamıştır. Büyük Selçuklu Devleti’nde Kültür ve Medeniyet Eğitim ve öğretim faaliyetleri Sultan Alp Arslan zamanında belli bir programla sistemli hâle getirilerek devlet himayesi ile verilmeye sayede yüksek nitelikte bilginler yetiştirilmiş ve büyük bir ilim ordusu Fâtımiler ve Bâtınilerin yıkıcı faaliyetlerine karşı, kurulan ilim ordusu sayesinde devletin yapısı ve İslam dünyası bilimlerde Eş-Şirazî, Cüveynî, Gazzalî ve Er-Razî gibi âlimlerle birlikte diğer bilimlerde de önemli âlimler Melikşah İsfahan ve Bağdat’ta rasathaneler en önemli matematik ve astronomi âlimleri Ömer Hayyam, Îsfizârî, El-Vâsıtî’ Büyük SelçukluDevleti’nin enlem ve boylamlarını gösteren “Zîc-i Sencerî”yi dönemi âlimlerince de felsefe biliminde üstünlüğü kabul edilen Muhammed bin Ahmed Beyhakî, matematik ve astronomi ile ilgili çalışmalar biliminde El Savi önemli eserler alanında Sabur b. Sehl, İbnü’t Tilmiz ve Ebu Said Muhammed bin Ali gibi ünlü hekimler sultanları tarih biliminin gelişmesi için teşvik edici kökenini anlatan anonim eser Meliknâme ve Ebu Tahir-i Hatuni’nin Tarih-i Al-i Selçuk, dönemin önemli dil Farsça olduğu için edebiyatta Farsça Muzzi, Ömer Hayyam, Enveri, Ezraki dönemin ünlü Medreseleri ile medrese mimarisi ilk şeklini duvarları ve büyük avlu yapısıyla ilk defa medrese camiler ile kaplı çok köşeli çatıları ve üzerlerindeki göz alıcı kumaş süslemeleriyle kümbetler, Selçuklu mimarisinin en önemli uzaktan görülebilen silindir şeklinde yükseltilmiş kubbeleri ile kubbeli türbe anlayışını ortaya bulunan Sultan Sencer Türbesi bu alanda abidevi bir silindirik, yivli, ince minare şekli Selçukluların İslam dünyasına bir diğer kabartma heykel sanatının günümüze kadar ulaşan en önemli eseri Rey’de saray hayatını anlatan stuk kendine has üsluplarıyla Selçuklu kufisi, sülüsü ve nesihi gibi hat türleri ortaya bozkır kültürünü gösteren kuş, ejderha, boğa ve çift başlı kartal gibi hayvan tasvirlerinin yer aldığı kabartmalarla yapılar müzik, sultanların gücünü göstermekte olup sultanların kapılarında beş nevbet, meliklerde ise üç nevbet çalınmıştır. Kopuz, Türk tanburu, Türk borusu, Türk neyi ve bağlama önemli Türk müzik aletleriydi. Türklerin İslamiyet’i Kabulü ve İlk Türk-İslam Devletleri Örnek Soru Çözümü Sınava hazırlık uzun bir maraton. Kunduz ekibi olarak bu yolculukta yanında olmayı çok isteriz! Alanında uzman Profesyonel eğitmenler tarafından hazırlanan Soru Çözümü, binlerce soru ve çözümden oluşan Soru Bankası hizmetlerimizden faydalanabilirsin. Uygulamada senin için hazırlanmış , tüm konuları öğrenebileceğin premium içerik ders videolarını incelemeyi unutma! Sınava hazırlanmanın en kolay yoluSınırsız video içerikler ve soru çözümleri ile sınava hazırlanÜCRETSİZ KAYDOL

türk islam devletleri konu anlatımı